نهمین جلسه از سلسله نشستهای «ارزیابی انتقادی نظام رفاهی ایران و پیشنهاد الگوی بهبود» روز دوشنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۰ برگزار شد. سخنران این نشست جناب آقای دکتر محمدحسین شریف‌زادگان، استاد دانشگاه شهید بهشتی بود که به صورت برخط در این نشست شرکت داشت.
شریف‌زادگان در ابتدای سخنرانی با بیان اینکه رفاه اجتماعی در دنیای مدرن محصول انقلاب صنعتی است، اظهار داشت سه کارکرد برای این مفهوم وجود دارد: ۱. جبران پیامدهای منفی اجرای سیاست‌های توسعه (اقتصادی) همچون فقر و نابرابری؛ ۲. سیاست اجتماعی بالذات اهمیت دارد، به طوری که جامعه خود محتاج آموزش بوده و برای زیست انسان ضروری است؛ و ۳. به دلیل پاسخگو نبودن سیاست‌های خشک اقتصادی، لازم است متغییرهای غیراقتصادی به تحرک رشد اقتصادی کمک کنند.
ایشان با تأکید بر سیاست‌های اجتماعی ناشی از عدالت اجتماعی به مصادیقی همچون آموزش همگانی، دسترسی به بهداشت و سلامت اشاره کرده و افزودند: ضروری است مردم بتوانند ریسک‌های اجتماعی آینده را با مشارکت خود توسط صندوق‌های بیمه‌های اجتماعی خریداری کنند.
شریف‌زادگان با طرح این موضوع که امروزه مهم‌ترین مسائل سیاسی پیرامون حقوق اجتماعی در حال چرخش هستند، عملکرد ایران در حوزۀ عدالت اجتماعی و سیاست اجتماعی را چنین شرح داد: بعد از انقلاب مشروطه، پس از فراز و نشیب‌های بسیار قانون در ایران حاکم شد و این بحث به میان آمد که آیا حقوق اجتماعی جزو حقوق شهروندی افراد جامعه است یا جزو هبه حکومت به ملت است! چرا که تا قبل از آن حکومت‌ها به مردم هبه می‌کردند. بعدها در قانون اساسی جمهوری اسلاسی در مورد این موضوع به صورت مفصل بحث شد.
وی در ادامه با بیان اینکه رفاه اجتماعی در ایران همواره بین دو چنبره گرفتار آمده تصریح کرد: چنبرۀ اول، اجرای ناقص و ناکارآمد دولت رفاه در کشور بود، یعنی همان پرداخت یارانه به همگان! در حالی که پرداخت یارانه نمی‌بایست به امری دائمی تبدیل می‌شد. چنبرۀ دوم، اقتصاد رانتی حکومت (دولت) است، به این معنی که منابع در اختیار دولت محصول کار و از محل اخذ مالیات نبوده و حاصل موهبت الهی (ذخایر طبیعی نفت و گاز) است.
ایشان در خاتمۀ سخنرانی در قالب پیشنهاد راهکار چنین اذعان داشتند: نظامات حقوقی ما بایستی سر جای خود قرار گیرند و تعرضاتی که در ساختار نظام سیاسی کشور اتفاق افتاده اصلاح گردد. قانون ساختار رفاه و تأمین اجتماعی که قانون مادر است در دستور کار قرار گیرد و حتما وزارتخانه و دستگاهی مستقل برای آن در نظر گرفته شود. لازم است جامعۀ ایران نسبت به مسئلۀ رفاه اجتماعی حساسیت بیشتری داشته باشند، رشته‌های مربوط به رفاه اجتماعی در دانشگاه‌ها بیشتر مورد تدریس، تحقیق و آموزش قرار گیرد و همچنین گفتمان روشنفکری در این حوزه تقویت شود.
نسخه کامل این وبینار در صفحه آپارات مؤسسه در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.