پانزدهمین و آخرین جلسه از سلسله نشستهای «ارزیابی انتقادی نظام رفاهی ایران و پیشنهاد الگوی بهبود» روز سهشنبه ۵ مرداد ماه ۱۴۰۰ برگزار شد. سخنران این نشست جناب آقای دکتر حجتاله میرزائی، معاون اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود که به صورت برخط در این نشست شرکت داشتند.
میرزائی در ابتدای سخنرانی چنین اظهار داشت که مسئلۀ رفاه، موضوع محسوسِ تمام خانوارهای ایرانی بوده و منظور از آن خروج از فقر و محرومیت است. در عین حال که شاخصهای نسبتا نامطلوبی از وضعیت رفاهی در کشور موجود است، متأسفانه با اغتشاش فکری و نظری بزرگی نیز مواجه هستیم که نتایج آخرین سنجشهای انجام شده صحت این مسئله را تأیید میکند. به طور مثال درصد چشمگیری از جمعیت کشور (حدود ۳۰-۲۵ درصد) فاقد پوشش بیمهای هستند، به این معنی که این برش از جامعه از خدمات رفاهی دورۀ بازنشستگی نیز بیبهره خواهند بود.
ایشان ضمن اشاره به اختلاف شاخص توسعه انسانی میان استانهای تهران و سیستان و بلوچستان و وضعیت نگرانکنندۀ شاخص نرخ فلاکت در کشور، افزودند: در یک دهۀ گذشته جمعیت زیر خط فقر از حدود ۱۵ درصد به ۳۲ درصد افزایش یافته است که این امر نگرانیِ بزرگی را با خود به همراه دارد؛ از جمله دسترسی دشوار به کالاهای مصرفی با دوام که مهمترین انعکاس این اتفاق در شاخص سالهای در انتظار برای خانهدارشدن یا نرخ دسترسی برای مسکن قابل مشاهده میباشد.
ایشان در میانۀ گفتگو با طرح این سوال که «چگونه با این وضعیت مواجه شدیم؟» ادامه دادند: واقعیت این است شاخصهای رفاهی، متأثر از چند عاملاند که برخی از این عوامل خارج از کنترل دولتها هستند. یکی از این شاخصها، شاخص رشد اقتصادی است. دهۀ ۹۰ از حیث رشد اقتصادی دههای از دست رفته تلقی میشود، چرا که در کنار رشد جمعیت حدود ۱.۵ درصدی، رشد اقتصادی حدود صفر بوده است! رشد اقتصادیِ از دست رفته در این دهه، نتیجۀ ۳ بحران بوده است: ۱. تحریمها، ۲. کرونا و ۳. منابع آب؛ که امروز این سه عامل در کنار هم به مثابه ماشین تولید فقر عمل میکنند. علاوه بر اینها، فسادهای بزرگ و ناکارآمدی نظام سیاستگذاری اجتماعی که ویژگی اغلب دولتها تا کنون بوده در تشدید وضعیت موجود اثرگذار بودند.
میرزائی تصریح کرد: بدون یک گفتوگوی فراگیر اجتماعی چگونه میتوان با بحرانهای ناشی از این وضعیت مقابله کرد؟ هیچ راه فراری وجود ندارد و نقطه شروع، بازسازی اجتماعی و گفتوگوی اجتماعی و حل منازعه اجتماعی و حکمرانی مبتنی بر اعتماد است.
نسخه کامل این وبینار در صفحه آپارات مؤسسه در دسترس علاقهمندان قرار دارد.