اولین نشست از سلسله نشستهای تخصصی صبا با عنوان «بررسی تطبیقی بیمه اجتماعی مشاغل پلتفرمی» روز چهارشنبه ۵ شهریور از ساعت ۱۴ تا ۱۶ در مؤسسه صبا برگزار شد.
هدف از برگزاری این سلسله نشستها، ارائه پژوهشهای موسسه راهبردی صبا توسط نگارندگان آن است تا علاقهمندان و رسانهها در جریان خروجیهای پژوهشی موسسه قرار گیرند.
در این نشست تخصصی، شیوا آقایی، پژوهشگر اجتماعی موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا به ارائه پژوهش تازه منتشر شده خود با عنوان «بررسی تطبیقی بیمه اجتماعی مشاغل پلتفرمی» پرداخت. لینک گزارش کارشناسی
همچنین شایان ذکر است که این مقاله در هشتمین همایش ملی کار حائز رتبه برتر گردیده و در کمیسیون تخصصی روابط کار، ایمنی و سلامت این جشنواره، توسط مسئولین وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و اساتید رفاه اجتماعی مورد تقدیر و تمجید قرار گرفت است. لینک خبر مرتبط
شیوا آقایی، پژوهشگر اجتماعی، در نشست تخصصی موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا، با ارائه نتایج پژوهش خود، پرده از واقعیتی نگرانکننده در دل اقتصاد پلتفرمی برداشت. به گفته او، رانندگان و پیکهای فعال در پلتفرمهای دیجیتال، با وجود نقش کلیدی در گردش خدمات شهری، از ابتداییترین حقوق اجتماعی محروماند. طبقهبندی این افراد به عنوان «خویشفرما» نهتنها دسترسی آنان به بیمههای درمانی، بازنشستگی و بیکاری را محدود کرده، بلکه آنان را در معرض فرسودگی شغلی و ناامنی اقتصادی قرار داده است.
آقایی تأکید میکند که این مسئله، صرفاً یک چالش اداری نیست، بلکه انتخابی حقوقی و اقتصادی با پیامدهای اجتماعی گسترده است. او با استناد به پژوهشهای بینالمللی، نشان میدهد که این وضعیت در بسیاری از کشورها نیز وجود دارد و سیاستهای محلی نقش تعیینکنندهای در میزان حمایت از کارگران پلتفرمی دارند. به عنوان نمونه، در مقالهای با عنوان «جهانیسازی کار پلتفرمی و رفاه»، تفاوتهای چشمگیر در وضعیت بیمه اجتماعی رانندگان اوبر در شهرهای مختلف جهان بررسی شده است.
در ادامه، آقایی سه مدل اصلی سیاستگذاری جهانی را معرفی میکند: مدل «فرض اشتغال» که در کشورهایی مانند اسپانیا اجرا شده و کارگران را بهطور پیشفرض کارمند تلقی میکند؛ مدل «ترکیبی مشارکتی» که در آن پلتفرمها با شرکتهای بیمه خصوصی همکاری کرده و بخشی از هزینههای بیمه را تقبل میکنند؛ و مدل «خویشفرمایی سادهشده» که با بهرهگیری از فناوری، فرآیند ثبتنام و پرداخت بیمه را برای کارگران تسهیل میکند.
در مورد ایران، آقایی معتقد است که با وجود رشد سریع پلتفرمهای دیجیتال، سیاستگذاری در این حوزه هنوز منسجم نیست. قوانین موجود، کلی و ناکارآمدند و شناخت ناکافی سیاستگذاران از ماهیت پلتفرمها، موجب ارائه راهکارهای ناقص و موقتی شده است. با این حال، بند «چ» ماده ۲۸ برنامه هفتم توسعه، که امکان بیمه بازنشستگی برای رانندگان پلتفرمی را فراهم میکند، گامی مثبت تلقی میشود؛ هرچند بهتنهایی کافی نیست.
پژوهش آقایی در نهایت نقشه راهی جامع برای سیاستگذاران ایرانی ترسیم میکند. این نقشه شامل ایجاد نظام بیمهای ترکیبی (اجباری و اختیاری)، تشکیل صندوق مشترک تأمین اجتماعی با مشارکت دولت، پلتفرمها و کارگران، الزام پلتفرمها به کسر و واریز خودکار حق بیمه، و راهاندازی سامانهای دیجیتال برای حفظ و انتقال سوابق بیمهای است. او تأکید میکند که تحقق عدالت اجتماعی در اقتصاد پلتفرمی، نیازمند اراده سیاسی، اصلاحات ساختاری و الگوبرداری هوشمندانه از مدلهای موفق جهانی است.
هدف سلسله نشستهای صبا، به اشتراکگذاری یافتههای پژوهشی موسسه راهبردی صبا توسط نگارندگان آن با جامعه علمی، رسانهها و علاقهمندان به مسائل راهبردی است؛ علاقهمندان میتوانند اخبار مربوط با این نشستها را از اینجا دنبال کنند.
بازتاب خبری نشست در سایت خبری آتیه آنلاین لینک
