عنوان: سیاست نامه راهبردهای صبا – شماره هفتم
ویژه‌نامه خانه‌های امید

نوبت چاپ / سال انتشار: شهریور ۱۴۰۴

دانلود

فهرست

• خانه‌های امید؛ پلی میان کار و فراغت بازنشستگی
• خانه‌های امید زیر ذرهبین؛ تصویری جامع از واقعیت و راه آینده
• از امید تا سرخوردگی؛ وضعیت خانه‌های امید چگونه است؟
• خانه‌های امید، فرصتی برای باز تعریف سالمندی در ایران
• خانه‌های امید در بحران معنا؛ ضرورت بازتعریف نقش اجتماعی بازنشستگان
• وقتی بازنشستگان خود مدیر برنامه‌اند؛ مشارکت مردمی در خانه امید بجنورد
• «خانه امید» قم؛ بازنشستگی به سبک نشاط و زندگی
• پنجاه‌ونهمین خانه امید کشور در زاهدان افتتاح شد /خانه‌های امید باید مکانی برای مهر، گفت وگو، آشتی و همدلی باشند

پیشگفتار

بازنشستگی: پایان کار یا شروع کاری دوباره؟

در نگاه عمومی، «بازنشستگی» اغلب مترادف با پایان کار تلقی م یشود؛ اما پایان «اشتغال» لزوما به معنای پایان «کار» نیست. می توان آن را آغاز  مرحله ای تازه دانست؛  مرًحله ای که در آن فرد فرصت می یابد به کارهایی بپردازد که در انتخاب و سازماندهی آن نقش بیشتری دارد. از این منظر ،بازنشستگی پایان کار نیست؛ بلکه آغازی دوباره است. آغاز سال هایی که می تواند فرصتی برای  تجربهای نو از زندگی اجتماعی، یادگیری، نشاط و معنا باشد.

با این حال، گذار از «زندگی اداری» به «زندگی آزاد» – یعنی عبور از کار تنظیم شده در چارچوب سلسله مراتب اداری به کار خود خواسته و معنادار – بدون  برنامهریزی، حمایت و ایجاد بسترهای اجتماعی مناسب دشوار است. در همین راستا، «خانه های امید» به عنوان یکی از مهمترین ابتکارات صندوق بازنشستگی کشوری، نقشی زیرساختی ایفا می کنند؛ فضایی اجتماعی برای دیدار، همفکری، یادگیری، ورزش و همدلی .خانه های امید می کوشند با فراهم آوردن محیطی پویا،  تجربه زیست بازنشستگان را از «سالهای کارِ آزاد» پربارتر کنند.

با این وجود ، تجربه ساله ای اخیر نشان داده است که این خانه ها ،در کنار ظرفیت های ارزشمند، با چالش هایی جدی نیز  روبهرو هستند؛ از مکان یابی و مدیریت گرفته تا میزان مشارکت بازنشستگان و کیفیت برنامه ها. در حالی که تعداد قابل توجهی خانه امید در کشور ایجاد شده است، سطح فعالیت ها و میزان آگاهی و بهر ه گیری بازنشستگان از امکانات آنها در نقاط مختلف یکسان نیست. همین امر ضرورت بازنگری، اصلاح و نوسازی در این مراکز را دوچندان کرده است.

این شماره از گاهنامه صبا می کوشد با گردآوری یادداشت ها،  گفتوگوهای تخصصی و معرفی پژوهش ها، تصویری روشن تر و چندلایه تر از وضعیت «خانه های امید» ارائه کند. هدف این ویژ ه نامه صرفا گزارش  واقعیت ها نیست؛ بلکه دعوتی است به  گفتوگو، مشارکت و بازًاًندیشی درباره آینده این نهاد اجتماعی. امید است مطالعه این مجموعه،  بهانه ای باشد برای تأمل دوباره بر معنای بازنشستگی، جایگاه اجتماعی بازنشستگان و نقش خانه های امید در ارتقای کیفیت زندگی آنان.

حسین رجب پور