یازدهمین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا با موضوع «ارائه مدل برنامه‌ریزی تصادفی چندمرحله‌ای برای مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق بازنشستگی کشوری» برگزار شد. در این نشست، خانم مژگان خانلو ساوجبلاغی، پژوهشگر اقتصادی، به تشریح نتایج پژوهش خود پرداخت که بر مبنای داده‌های مالی صندوق بازنشستگی کشوری و با استفاده از مدل‌های پیشرفته برنامه‌ریزی تصادفی چندمرحله‌ای انجام شده است.
این نشست با حضور علی صیامی، مدیرکل برنامه‌ریزی و هماهنگی اقتصادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، محمدتقی جلیلی بهابادی، مدیرکل درآمد و هزینه صندوق بازنشستگی کشوری، جمعی از کارشناسان سرمایه‌گذاری اقتصادی صندوق بازنشستگی کشوری و پژوهشگران اقتصادی مؤسسه راهبردهای بازنشستگی صبا برگزار شد. حضور این جمع از مدیران و کارشناسان، زمینه‌ساز بحث و گفت‌وگوی تخصصی پیرامون راهکارهای نوین مدیریت دارایی و بدهی صندوق‌های بازنشستگی بود.
خانلو ساوجبلاغی در ابتدای سخنان خود گفت:«بررسی‌های ما نشان می‌دهد شاخص پایداری مالی صندوق بازنشستگی کشوری طی سال‌های اخیر تنها حدود ۴۰ درصد بوده، در حالی که این شاخص باید حداقل ۱۰۰ درصد باشد تا صندوق بتواند به تعهدات خود عمل کند. همین وضعیت باعث شده حدود ۹۰ درصد منابع لازم برای پرداخت حقوق بازنشستگان از کمک‌های دولت تأمین شود.»
وی در توضیح روش پژوهش افزود: «برای پیش‌بینی بازدهی دارایی‌های صندوق در افق ۲۰ سال آینده، از مدل خودرگرسیون میانگین متحرک (ARMA) استفاده کردیم. سپس با بهره‌گیری از برنامه‌ریزی تصادفی چندمرحله‌ای، ۳۰۰ سناریو با سطح اطمینان ۹۵ درصد تولید شد تا بتوانیم عدم‌قطعیت‌های اقتصادی را در تصمیم‌گیری وارد کنیم. این مدل در نرم‌افزار GAMS پیاده‌سازی شد و نتایج آن با شاخص ارزش در معرض ریسک (CVaR) ارزیابی گردید.»
او ادامه داد:«مزیت اصلی این روش آن است که تصمیم‌های سرمایه‌گذاری در چند مرحله و با توجه به رویدادهای تصادفی هر سال اتخاذ می‌شوند. به این ترتیب، اگر در یک سال بازدهی دارایی‌ها کمتر از انتظار باشد، مدل در مراحل بعدی امکان اصلاح و جبران دارد. این ویژگی باعث می‌شود مدیریت دارایی و بدهی صندوق به واقعیت‌های اقتصادی نزدیک‌تر شود.»
خانلو ساوجبلاغی در بخش دیگری از سخنان خود به پیشینه این روش اشاره کرد و گفت:«برنامه‌ریزی تصادفی چندمرحله‌ای از دهه ۱۹۷۰ وارد حوزه مدیریت دارایی و بدهی شد و نخستین کاربرد تجاری آن در دهه ۱۹۹۰ ارائه گردید. از آن زمان تاکنون، این روش به‌ویژه در صندوق‌های بازنشستگی و شرکت‌های بیمه مورد توجه قرار گرفته است، زیرا می‌تواند عدم‌قطعیت‌های بلندمدت را در مدل وارد کند و تصمیم‌گیری را واقع‌بینانه‌تر سازد.»
خانلو ساوجبلاغی درباره نتایج مدل پیشنهادی توضیح داد: «اجرای مدل در افق ۲۰ سال آینده نشان داد که با رعایت سیاست‌های سرمایه‌گذاری و محدودیت‌های تعریف‌شده، امکان دستیابی به راهکارهای پایدار وجود دارد. به طور متوسط، ارزش در معرض ریسک پرتفوی صندوق تنها حدود ۲.۳ درصد از کل دارایی‌ها خواهد بود که سطح قابل قبولی از ریسک است.»
او همچنین تأکید کرد: «اگر این مدل به‌کار گرفته شود، ارزش دارایی‌های صندوق نسبت به روش‌های سنتی رشد بیشتری خواهد داشت و نیاز صندوق به کمک‌های دولتی برای ایفای تعهدات کاهش می‌یابد. این یعنی حرکت به سمت استقلال مالی و پایداری بلندمدت صندوق.»
در پایان نشست، موضوع ارائه‌شده مورد بحث و گفت‌وگوی گسترده حضار قرار گرفت. شرکت‌کنندگان با طرح دیدگاه‌ها و پرسش‌های خود، بر اهمیت استفاده از روش‌های علمی نوین در مدیریت دارایی‌ها و بدهی‌های صندوق‌های بازنشستگی تأکید کردند.
هدف سلسله نشست‌های صبا، به اشتراک‌گذاری یافته‌های پژوهشی موسسه راهبردی صبا توسط نگارندگان آن با جامعه علمی، رسانه‌ها و علاقه‌مندان به مسائل راهبردی است؛ علاقه‌مندان می‌توانند اخبار مربوط با این نشست‌ها را از اینجا دنبال کنند.
