چهارمین نشست موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا در سال ۱۳۹۸ روز سه شنبه ۱۴ آبان ماه برگزار شد. در این نشست که به موضوع بازخوانی تجربه ادغام صندوق «تأمین معذوریت از کار و از کار افتادگی و وظیفه اعضای جهاد سازندگی» در صندوق بازنشستگی کشوری اختصاص داشت، اکبر شیرمحمدی معاون فنی صندوق نکاتی را درخصوص زمینه‌ها، روند و پیامدهای حاصل از این ادغام مطرح کرد.
در ابتدای این نشست میکائیل عظیمی مدیرعامل موسسه صبا با اشاره به اهمیت ذخیره دانایی در امر توسعه، یکی از مشکلات نظام سیاستگذاری در کشور را نداشتن نظام ارزیابی و بازخورد از سیاست‌های گذشته دانست و گفت: برگزاری چنین جلساتی کمک می‌کند تجارب گذشته مدون شده و دانش سازمانی انباشته شود که می‌‌تواند زمینه‌ای برای ارتقای سازمانی نیز باشد.
ادامه نشست به صحبتهای معاون فنی صندوق بازنشستگی اختصاص داشت که روند تشکیل و انحلال صندوق معذوریت جهاد را شرح داد. به گفته شیرمحمدی، صندوق جهاد در تاریح ۲۳ فروردین ۱۳۶۷ و با اهداف صنفی و حمایت از کارکنان جهاد سازندگی پس از دوران جنگ تشکیل شد و اساسنامه آن در سال ۱۳۶۸ به تصویب رسید. وی با بیان این که انتظار می‌رود نخستین گروه از بازنشستگان ۳۰ سال پس از تشکیل صندوق (سال ۹۷) حکم بازنشستگی خود را دریافت کنند، گفت: اما در حال حاضر نزدیک به ۷۵ درصد اعضای صندوق بازنشسته شده‌اند که نشان می‌دهد این صندوق با قوانین سهل‌گیرانه امکان بازنشستگی زودهنگام را برای اعضای خود فراهم کرده بدون آن که بار مالی آن در نظر گرفته شود.
شیرمحمدی با بیان این که ادغام صندوق معذوریت در صندوق کشوری در سال ۹۰ اجرایی شد، افزود: گزارش‌های اکچوئری انجام‌شده پیش از سال ۹۰ نیز نشان می‌داد که این صندوق توان تأمین مالی خود را ندارد و وابسته به دولت خواهد شد.
وی در ادامه صحبتهای خود به مسیر غیرمتعارف ادغام صندوق جهاد اشاره کرد و توضیح داد: طبق ماده ۱۳ قانون «اصلاح برخی از مواد قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری» در صورتی که هر یک از صندوق‌های بازنشستگی کارکنان درخواست ادغام در سازمان بازنشستگی‌کشوری را داشته باشد، سازمان بازنشستگی کشوری مکلف است بررسی‌های مالی لازم را در این زمینه انجام دهد و پس از تعیین تکلیف بدهی‌ها و مطالبات، نسبت به این درخواست اقدام کند اما در ادغام صندوق جهاد این مسیر طی نشد و در قالب طرح دوفوریتی و بدون اطلاع صندوق قانون ادغام در تاریخ ۲۱ دی ماه ۹۰ به تصویب رسید.
معاون فنی صندوق بخش بعدی توضیحات خود را به بررسی دلایل انحلال صندوق جهاد اختصاص داد و ضمن تأکید بر این که مهم‌ترین دلیل این انحلال را می‌توان ناآشنایی تصمیم‌گیران و مسئولان آن نهاد نسبت به امور بیمه‌ای دانست، افزود: در پرونده‌های دریافتی دیده شده حتی برای خانواده افرادی که قبل از تشکیل صندوق جهاد فوت کرده بودند و اصولا عضو این صندوق نبودند حقوق وظیفه تعریف شده بود که این موضوع با هیچ اصل بیمه‌ای هم‌خوانی ندارد. پذیرش سنوات خدمت غیررسمی بدون وصول حق بیمه و در نظر گرفتن آخرین حقوق برای محاسبه مستمری برای بسیاری از اعضا از دیگر اصول غیربیمه‌ای حاکم بر این صندوق بود. وی با اشاره به این که نقص پرونده‌های اعضا و در اختیار نداشتن اسناد مربوط به صندوق جهاد، صندوق کشوری را تا چند سال درگیر این ادغام کرده بود، گفت: موارد مغفول بسیاری در این ادغام وجود داشت. برای مثال برآورد بار مالی و وصول هزینه‌های انتقال و تعیین مرجع پیگیری برای این انتقال که طبق اصلاح ماده ۱۳ لازم به اجرا بود محقق نشد و مسئولان و تصمیم‌گیران صندوق جهاد نیز برای تصمیات غیربیمه‌ای خود پاسخگو نبودند.
پایان این نشست نیز به پرسش و پاسخ اختصاص داشت که برخی دست‌اندرکاران قبلی صندوق جهاد برخی ابهامات در این حوزه را پاسخ دادند.
شایان ذکر است موسسه راهبردهای بازنشستگی صبا در نظر دارد گزارشی را با موضوع مستندسازی تجربه ادغام صندوق جهاد تهیه کند که در این گزارش به صورت مفصل‌تر و با گفت‌وگو با طرفین درگیر در این ادغام ابعاد بیشتری از این اتفاق، زمینه‌ها و پیامدهای آن روشن خواهد شد.
